Petrolimex không cần ưu đãi: Nghe buồn lắm...

PGS.TS Nguyễn Văn Ngãi - Trưởng Khoa Kinh tế Trường ĐH Nông lâm TPHCM nêu quan điểm.

PV:- Thưa ông, mới đây, lãnh đạo Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam đã phát ngôn, Tập đoàn luôn tính toán cẩn trọng khi đầu tư, bởi Petrolimex đã không sử dụng đồng ngân sách Nhà nước nào, không nhận ưu đãi về tài sản được hình thành từ nguồn nhà nước trong suốt gần 30 năm qua. Vị lãnh đạo này còn khẳng định "không cần ưu đãi mang tính chất đặc thù”... Thưa ông, ông có bất ngờ trước những tuyên bố này?

PGS.TS Nguyễn Văn Ngãi:- Mặc dù cơ chế chính sách phát triển của Việt Nam đã có nhiều thay đổi to lớn, nhất là sự đổi mới về tư duy kinh tế, nhưng trong lịch sử Việt Nam vẫn là một nền kinh tế đi theo cơ chế kế hoạch hóa tập trung, bao cấp và đang chuyển dần sang kinh tế thị trường.

Theo đó, doanh nghiệp nhà nước (DNNN) là tổ chức kinh tế do Nhà nước sở hữu toàn bộ vốn điều lệ hoặc có cổ phần, vốn góp chi phối, được tổ chức dưới hình thức công ty nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn.

Tiền thân của Petrolimex cũng là một doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Cũng giống những DNNN khác, toàn bộ tiền vốn đầu tư ban đầu cho doanh nghiệp này từ cơ sở hạ tầng, thiết bị, máy móc cho tới vốn đầu tư hoạt động, chi phí đào tạo nhân lực... tất cả đều là tiền của ngân sách nhà nước bỏ ra. Không phải vốn của một cá nhân hay một doanh nghiệp nào đóng góp trong đó. Như vậy, Petrolimex khẳng định không sử dụng đồng tiền nào từ ngân sách trong suốt 30 năm qua là hoàn toàn không đúng.

Tôi cho rằng, tuyên bố của lãnh đạo tập đoàn Petrolimex sẽ rất đáng được hoan nghênh nếu sau 30 năm, khi đã thực hiện cổ phần hóa, Petrolimex vẫn tự tin đứng vững được, không cần dựa vào "bầu sữa" của ngân sách nhà nước nữa.  

Mặc dù vậy, Petrolimex vẫn không thể phủ nhận hoàn toàn vai trò của nhà nước trong quá khứ. Kể cả khi Petrolimex đã thực hiện cổ phần hóa thì nhà nước vẫn đang nắm giữ cổ phần chi phối tại doanh nghiệp này.

Hơn nữa, Petrolimex là doanh nghiệp hoạt động kinh doanh, nắm giữ việc kinh doanh mặt hàng chiến lược của nền kinh tế là xăng dầu, lại được hưởng lợi thế độc quyền tự nhiên trong kinh doanh mà không một doanh nghiệp thông thường nào có được. Vậy thì, khẳng định Petrolimex không sử dụng ngân sách, không cần ưu đãi kể cả trong quá khứ hay trong tương lai cũng là tuyên bố chủ quan.

Do đó, nếu đứng trên cương vị của Nhà nước, ai nghe cũng phải thấy buồn vì rõ ràng nếu không có sự đóng góp của nhà nước thì làm sao Petrolimex sống được tới ngày hôm nay.

PV:- Trước đó Thanh tra Chính phủ cũng đã công bố nhiều vi phạm của đơn vị trong khoảng thời gian 2010 - 2014. Trong đó, đặc biệt là những vi phạm trong hạch toán chi phí sai so với thực tế, áp dụng định mức vùng không đúng với các quy định giúp mang lại những khoản lợi lớn cho tập đoàn này.