Phương Tây nắm giữ thứ khiến ngành nông nghiệp Nga "điêu đứng"

Trong những năm gần đây, để giảm bớt sự phụ thuộc vào hạt giống nhập khẩu và thúc đẩy nội địa hóa hạt giống, Nga cũng đã đưa ra kế hoạch phát triển hạt giống bằng cách tăng cường hệ thống luật pháp liên quan và đầu tư nguồn lực, nhưng hiệu quả tương đối hạn chế.

Một quan chức của Ủy ban Hỗn hợp về Chính sách Nông nghiệp và Lương thực và Quản lý Môi trường Nga cho biết, mục tiêu tự cung tự cấp hạt giống khoai tây và củ cải đường đang ở "mức thảm hoạ".

Khoai tây được người Nga gọi là "bánh mì thứ hai" vì chúng được ăn hàng ngày. Vị quan chức này tiết lộ rằng, trong những năm gần đây, tỷ lệ hạt giống khoai tây nhập khẩu của Nga trên tổng diện tích gieo trồng ngày càng tăng, từ khoảng 54% vào năm 2017 lên 80,4% vào năm 2021.

Stephen Wegren - tác giả cuốn sách "Cuộc cách mạng lương thực của Nga: Chuyển đổi hệ thống lương thực" - cho biết, mặc dù hoạt động trồng trọt sớm của Nga trong năm 2022 đang diễn ra thuận lợi, nhưng các kế hoạch trồng trọt trong tương lai có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu hạt giống.

Bộ Nông nghiệp Nga cũng dự đoán rằng, nếu các lệnh trừng phạt của phương Tây vẫn tiếp diễn, các loại giống cây trồng như củ cải đường, ngô và hướng dương có khả năng đối mặt với tình trạng thiếu hụt trong tương lai do gián đoạn nhập khẩu.

Nga là nước xuất khẩu lúa mì lớn nhất thế giới. Ảnh: Ifeng

Giá lương thực lại biến động

Tại sao một nước xuất khẩu lương thực lớn lại phụ thuộc vào hạt giống nhập khẩu?

Báo "Luận cứ và sự thật" của Nga cho rằng, điều này không có nghĩa là không có hạt giống nội địa trên thị trường Nga, mà do người Nga dường như không mấy quan tâm đến chúng. 

Một nông dân ở thành phố Irkutsk của Nga thẳng thắn cho biết: "Năng suất hạt giống nội địa thấp và hình thức không đẹp".

"Vào đầu những năm 1990, khi công nghệ nước ngoài tràn vào Nga, các nhà tư bản phương Tây bán hạt giống tốt cho người Nga với giá thấp, nông dân Nga dần dần ngừng mua hạt giống nội địa. Đến khi các công ty nước ngoài tiêu diệt xong đối thủ cạnh tranh, họ lại bắt đầu tăng giá", người nông dân nhớ lại.

Stephen Wegren phân tích rằng, việc các nước phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga và đóng băng tài sản của Nga ở nước ngoài đồng nghĩa với việc Chính phủ Nga sẽ phải đối mặt với áp lực về thời vụ gieo trồng và trợ cấp nông nghiệp trong tương lai.

"Với ưu tiên hàng đầu là an ninh lương thực trong nước, Nga có thể không đạt được mục tiêu tăng gấp đôi lượng xuất khẩu lương thực từ năm 2020 đến năm 2024", ông Wegren phân tích.

Ông Wegren cũng cho biết, nếu Nga muốn tăng sản lượng lương thực lên 140 triệu tấn/năm vào năm 2025, nước này sẽ phải khắc phục được vấn đề phụ thuộc vào hạt giống nhập khẩu, máy móc thiết bị nông nghiệp nhập khẩu và thuốc trừ sâu nhập khẩu.

Do tác động liên tục của các yếu tố như dịch bệnh, cũng như cuộc xung đột Nga - Ukraine và các lệnh trừng phạt của phương Tây, giá lương thực toàn cầu đã ở mức cao. Tờ Financial Times (Anh) cho rằng, động thái của những "ông lớn" trong ngành hạt giống phương Tây như Bayer có thể dẫn đến biến động và tăng giá lương thực toàn cầu.

Theo Financial Times, một khi nguồn cung cấp hạt giống của Nga bị gián đoạn, điều đó sẽ ảnh hưởng đến sản lượng lương thực của nước này, và cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến thị trường lương thực toàn cầu. Và đối tượng đầu tiên phải chịu thiệt hại có thể là những nước vốn đã nghèo và cực kỳ phụ thuộc vào các nước khác về lương thực.