Lãi suất 0% và việc chuyển 3 tỷ USD sang mua nhà tại Mỹ

TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính, Học viện Tài chính cũng cho rằng, câu chuyện “chảy máu ngoại tệ” ra nước ngoài không liên quan mật thiết với chính sách áp trần lãi suất tiền gửi USD ở mức 0% của NHNN.

Theo ông, nếu mục tiêu của người dân là tìm kiếm lợi nhuận, họ có thể gửi tiết kiệm VND ở trong nước với lãi suất 5%, thay vì gửi USD ở Mỹ với lãi suất chỉ 1%, vì rủi ro tỷ giá trong vòng 5 năm qua chỉ vào khoảng 2%/năm, còn việc gửi tiền ra nước ngoài cũng rất phức tạp, nhiều rủi ro và cũng mất chi phí không nhỏ.

“Các dòng tiền chảy ra nước ngoài mua bất động sản có thể có nhiều mục đích khác, chẳng hạn như chuẩn bị cho việc định cư ở nước ngoài, hay phục vụ việc học hành của con cái… Những người rất nhiều tiền cũng sẽ có nhu cầu đa dạng hóa tài sản ở nhiều nơi khác nhau và động cơ này không phụ thuộc vào việc lãi suất USD tăng thêm vài điểm phần trăm”, TS. Nguyễn Đức Độ cho hay.

Cũng theo TS. Độ, nếu các ngân hàng thương mại hiện nay vẫn đang huy động USD với mức lãi suất khoảng 1-2%, thì việc nâng trần lãi suất tiền gửi USD lên mức từ 0,25 – 1% sẽ không giải quyết được vấn đề gì. Còn nếu nâng mạnh lên mức 2% hoặc cao hơn, thì lãi suất cho vay VND sẽ khó giảm để hỗ trợ nền kinh tế.

Nếu NHNN có thể ngăn chặn được tình trạng đi đêm với khách hàng của các ngân hàng thương mại, thì chính sách áp trần lãi suất tiền gửi USD 0% có thể phát huy tác dụng, mặc dù sẽ cần thời gian để người dân chuyển đổi tài sản từ USD sang VND.

LS. Trương Thanh Đức, Chủ nhiệm câu lạc bộ Pháp chế hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Chủ tịch công ty Luật BASICO cho rằng, thực tế hiện nay có một số ngân hàng vẫn trả lãi suất cho người gửi ngoại tệ. Nếu khảo sát đánh giá đúng tình hình như thế thì nên xem xét cho mức lãi suất hợp lý để tránh tình trạng gian lận, ngân hàng và người gửi đi mặc cả lãi suất.

“Tuy nhiên theo tôi, không hẳn tăng hay giảm lãi suất huy động sẽ ảnh hưởng quá nhiều đến đô la hóa mà mấu chốt là trượt giá, nếu không có lòng tin vào đồng tiền thì họ sẽ chuyển sang bất động sản, vàng, ngoại tệ. Vì thế muốn huy động USD thì phải để họ yên tâm vào đồng tiền nội tệ”, ông Đức nói.

Còn theo đánh giá của Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN), thanh khoản thị trường vẫn tốt, các nhu cầu hợp lý, hợp pháp của tổ chức, cá nhân đều được hệ thống ngân hàng đáp ứng đầy đủ, kịp thời, hệ thống các tổ chức tín dụng tiếp tục mua được ngoại tệ từ khách hàng. So với cuối năm 2016 thì tỷ giá tương đối ổn định.

Đó là nhờ cơ chế tỷ giá trung tâm, nguồn dự trữ ngoại hối hơn 40 tỷ USD. Ngoài ra, tỷ giá ổn định còn do chính sách về trần lãi suất tiền gửi USD.

Theo Vụ Chính sách tiền tệ, trong năm 2017, Fed đã tăng 2 lần lãi suất mục tiêu, lên mức hiện tại là 1%-1,25%, theo đúng kì vọng của thị trường, và được dự báo tiếp tục nâng lãi suất thêm 1 lần trong năm 2017. Trong bối cảnh đó, quy định về trần lãi suất tiền gửi USD được NHNN kết hợp đồng bộ với điều hành tỷ giá trung tâm linh hoạt và các giải pháp thị trường ngoại tệ đã góp phần ổn định tỷ giá, kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.

Vừa qua, NHNN điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành và lãi suất cho vay ngắn hạn VND đối với các lĩnh vực ưu tiên, giữ ổn định lãi suất thị trường mở và trần huy động VND, cùng với các chính sách về trần lãi suất tiền gửi USD và tỷ giá nêu trên đã tiếp tục kiên trì thực hiện chủ trương chống đô la hóa của Chính phủ thông qua việc đảm bảo mức độ hấp dẫn của nắm giữ VND so với nắm giữ USD.