Hàng Việt chiếm 70-90% trong siêu thị: Câu chuyện thành tích

Thông tin từ phía Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, hàng Việt chiếm tỷ trọng 70-80% tại kênh bán lẻ hiện đại. Đặc biệt, tại một số hệ thống siêu thị như Saigon Co.op hay Big C, tỷ lệ hàng Việt còn trên 90%.

Đưa ra quan điểm về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Văn Nam , nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng hiện nay đang tồn tại 2 cách hiểu khác nhau về hàng Việt giữa các cơ quan nhà nước và những người dân trực tiếp sử dụng sản phẩm. Những tranh cãi về khái niệm thế nào là hàng Việt Nam đã nổ ra từ nhiều năm nay. Tuy nhiên đến thời điểm này, vẫn chưa có những định nghĩa thật sự rõ ràng và cụ thể.

Hàng Việt trong siêu thị

“Các cơ quan quản lý nhà nước, xưa nay đều hiểu hàng Việt là hàng sản xuất tại Việt Nam, bất kể sản phẩm đó do doanh nghiệp trong nước sản xuất hay doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam.

Trong khi đó, với người dân, họ chỉ hiểu là hàng Việt là hàng hóa do doanh nghiệp Việt Nam sản xuất. Theo tôi, các cơ quan quản lý bao giờ cũng nặng về thành tích. Cho nên khi nói đến hàng Việt thì thường gộp tất cả để có con số lớn, thành tích lớn”, ông Nam đánh giá.

Trong trường hợp người dân và dư luận chưa thật sự đồng tình với khái niệm hàng Việt và tỷ lệ % hàng Việt trong các siêu thị, vị chuyên gia cho rằng các cơ quan nhà nước phải nêu rõ 2 trường hợp.

“Việc đưa ra những thông tin mập mờ hết sức nguy hiểm. Vì vậy phải làm rõ những vấn đề còn tranh cãi. Cần nêu cụ thể, hàng hóa thực sự do người Việt Nam sản xuất là bao nhiêu %. Nếu tính cả hàng hóa các công ty nước ngoài lắp ráp, sản xuất tại Việt Nam thì chiếm tỷ lệ bao nhiêu %. Phải đặt 2 khái niệm đó cạnh nhau để so sánh”, ông Nam nói.

Việt Nam thêm phụ thuộc nước ngoài?

Từ việc công nhận hàng hóa do nhà đầu tư nước ngoài sản xuất, gia công tại Việt Nam là hàng Việt, PGS.TS Nguyễn Văn Nam lo ngại, các cơ quan quản lý nhà nước sẽ không có những biện pháp cần thiết thúc đẩy hàng Việt phát triển.

Theo ông Nam, trong kênh phân phối hiện đại, doanh nghiệp ngoại chiếm thị phần lớn nên có quyền lựa chọn hàng hóa vào hệ thống siêu thị của họ. Mặt khác, hàng hóa nước ngoài sản xuất gia công tại Việt Nam đang có rất nhiều lợi thế khiến hàng Việt càng khó khăn hơn.

Bên cạnh đó, vị chuyên gia cũng lo lắng trước thực trạng hàng Việt hiện không thể cạnh tranh được với các hàng ngoại. Thậm chí nhiều doanh nghiệp Việt đang dần rơi vào tay các công ty nước ngoài.

Ông Nam dẫn chứng: “Trường hợp Công ty bánh kẹo Kinh Đô trước đây đã bán 80% cổ phần mảng bánh kẹo cho đối tác ngoại. Gần đây họ tiếp tục chuyển nốt 20% còn lại của mảng bánh kẹo cho nhà đầu tư nước ngoài. Như vậy từ nguyên liệu bột, đường cho đến phụ gia chúng ta đều nhập khẩu hết chứ không phải sản xuất trong nước.

Trong nông nghiệp, đặc biệt là ngành chăn nuôi cũng vậy. Bây giờ các hộ nông dân nuôi lợn và nuôi gà theo hình thức công nghiệp. Đa phần hộ nông dân sản xuất trong vùng Đông Nam Bộ đang gia công cho doanh nghiêp nước ngoài hết. Từ con giống, thức ăn đến quy trình chăn nuôi, chúng ta đều lấy của họ”.