Người lao động 'ngược xuôi' xin giấy xác nhận lý lịch tư pháp

Dòng người xếp hàng đợi xin giấy xác nhận lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp Hà Nội, sáng 7/4. Ảnh: Ngọc Thành

Ngày 19/4, ông Nguyễn Quốc Hùng, Giám đốc Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia, cho biết thời gian qua nhận được nhiều phản ánh của người dân về việc phải xếp hàng dài khi xin cấp giấy xác nhận lý lịch tư pháp, đặc biệt ở Hà Nội. Cán bộ trung tâm đã "đóng vai" là người dân đến Sở Tư pháp Hà Nội ghi nhận tình hình.

"Chúng tôi xếp hàng và trò chuyện với nhiều người tại đây, thấy họ thực sự rất vất vả. Nhiều người phải xếp hàng từ 5h sáng và có người mất vài ngày nhưng vẫn chưa lấy được", ông Hùng nói.

Theo ông, TP HCM, Nghệ An hay một số địa phương khác cũng có nhiều hồ sơ xin xác nhận lý lịch tư pháp nhưng công việc "sắp xếp rất ổn, không giống Hà Nội". Ông cho rằng nguyên nhân khiến dòng người xếp hàng ở Sở Tư pháp Hà Nội là do "cách tổ chức, sắp xếp" và "mắc ngay tại khâu tiếp nhận hồ sơ".

Tuy nhiên, một nguyên nhân khách quan, theo ông, là nhu cầu của người dân gần đây tăng đột biến.

Hiểu thế nào cho đúng về lý lịch tư pháp?

Luật sư Nguyễn Đại Hải (Công ty luật TNHH Fanci) cho biết, lý lịch tư pháp là lý lịch về án tích của người bị kết án bằng bản án, quyết định hình sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, tình trạng thi hành án và về việc cấm cá nhân đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị tòa án tuyên bố phá sản.

Vì thế mục đích của việc yêu cầu cấp giấy xác nhận lý lịch tư pháp là để biết một người nào đó có thuộc diện bị cấm nêu trên hay không; hoặc có bị phạt theo quy định của pháp luật hay không...

Người dân tại TP HCM chờ nộp hồ sơ và lấy kết quả giấy xác nhận lý lịch tư pháp, ngày 19/4. Ảnh: Hải Duyên

Trước việc một số công ty yêu cầu nhân viên cung cấp giấy xác nhận lý lịch tư pháp để biết thông tin án tích, luật sư Hải cho biết khoản 4 Điều 3 của Luật Lý lịch tư pháp đã quy định việc quản lý lý lịch tư pháp chỉ nhằm hỗ trợ công tác quản lý nhân sự, hoạt động đăng ký kinh doanh, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã...

"Nhân viên giao hàng, xe ôm, tạp vụ... không thuộc diện phải lấy giấy lý lịch tư pháp", luật sư nêu quan điểm.

Theo luật sư, nghĩa vụ cung cấp thông tin khi giao kết hợp đồng, quy định tại điều 16 Bộ luật Lao động, không đề cập thông tin về án tích là nội dung bắt buộc người lao động phải cung cấp. Vì thế, nếu căn cứ lý lịch tư pháp mà để xem xét có tuyển hay không là xâm phạm đặc biệt nghiêm trọng đến quyền được lao động, do chính sách của Nhà nước về lao động là "không được phân biệt đối xử".

Người dân có thể xin cấp phiếu lý lịch tư pháp qua hai hình thức: nộp hồ sơ trực tiếp tại Sở Tư pháp hoặc làm online qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng Dịch vụ công của tỉnh, thành phố.

Nếu làm trực tiếp, bạn nộp hồ sơ và nhận kết quả tại Sở Tư pháp nơi thường trú; trường hợp không có nơi thường trú nộp tại Sở Tư pháp nơi tạm trú; trường hợp cư trú ở nước ngoài thì nộp tại Sở Tư pháp nơi cư trú trước khi xuất cảnh. Người nước ngoài cư trú tại Việt Nam nộp tại Sở Tư pháp nơi người đó cư trú.

Thời gian nhận kết quả 10-15 ngày, lệ phí 200.000 đồng, hoặc 100.000 đồng với người thuộc đối tượng miễn giảm; riêng trẻ em, người cao tuổi, khuyết tật, hộ nghèo... không mất phí.