ND vay tín dụng đen: Nhà băng thừa tiền nhưng còn cả "rừng" thủ tục

Nông dân huyện Lăk (tỉnh Đăk Lăk) chăm sóc vườn ca cao đang đến tuổi thu hoạch.  Ảnh: Thiên Hương

“Rừng” thủ tục cản bước nông dân, hợp tác xã

Có một thực tế là các chính sách quy định về ưu tiên vốn dành cho nông nghiệp, nông thôn đã rất rõ ràng, nhưng các ngân hàng vẫn có đầy đủ lý do để từ chối các khoản vay. Tưởng như Nghị định 41/2010/NĐ-CP của Chính phủ (sau này được thay thế bằng Nghị định 55/2015/NĐ-CP) về chính sách hỗ trợ vốn cho nông nghiệp, nông dân đã rõ ràng đến thế, với những quy định thông thoáng, nhiều ưu tiên cho nông dân, chủ trang trại, HTX nhưng khi tiếp cận mới thấy, không phải ai muốn vay là được.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Vũ Cao Thăng, chủ trang trại nuôi ba ba, ếch ở xã Ân Hòa (huyện Kim Sơn, Ninh Bình) cho biết: “Từ lâu, gia đình tôi không muốn đến các ngân hàng thương mại vay vốn nữa, vì thủ tục lằng nhằng, đợi được vốn rót về cũng phải chờ “dài cổ”. Hầu hết những hộ cần vay vốn ở địa phương đều tìm đến Ngân hàng CSXH, Quỹ Tín dụng hoặc Ngân hàng NNPTNT, nhất là hệ thống cho vay của ngân hàng CSXH đã có mặt ở khắp nơi nên nông dân vay vốn rất tiện”. 

Theo một khảo sát của Bộ NNPTNT, trong năm 2015, cả nước chỉ có 0,67% trên tổng số 11.000 HTX tiếp cận được nguồn tín dụng và chỉ có 2,25% HTX nông nghiệp được tiếp cận với Quỹ hỗ trợ HTX.

Tính trong 3 năm (từ tháng 7.2013 – 6.2015), cả nước chỉ có 8,83% HTX nông nghiệp được hỗ trợ vay vốn tín dụng và 5,77% HTX nông nghiệp được tiếp cận với Quỹ hỗ trợ HTX.

“Tất nhiên các ngân hàng cũng có cái lý của mình khi cho vay nông nghiệp, nông thôn luôn ẩn chứa nhiều rủi ro, nhưng không có nghĩa tất cả các khoản vay đều biến thành nợ xấu, không có nghĩa tất cả nông dân đều muốn trở thành con nợ. Điều nông dân ngại nhất là trong khi đợi ngân hàng làm xong thủ tục xét duyệt để được khoanh nợ, giãn nợ, cho vay lãi suất ưu đãi thì nhiều hộ đã không thể cầm cự nổi và có thể cơ hội làm ăn cũng không còn…” – ông Thăng nói.

Chuyện đi vay vốn của HTX Thương mại dịch vụ và nuôi trồng thuỷ sản Đức Thịnh (huyện Đầm Hà, Quảng Ninh) cũng khó khăn không kém. HTX này được thành lập từ năm 2012, chuyên nuôi trồng thuỷ sản, tổng số hơn 20 thành viên, với tổng diện tích 300ha mặt nước canh tác. Khi Nghị định 55 được ban hành, HTX đã tìm hiểu và muốn vay nguồn vốn này để đầu tư, nhưng không vay được.

Lý do là HTX không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không có tài sản trên đất nên không đủ điều kiện vay. Còn với trường hợp của HTX Rau, hoa chất lượng cao Thanh Xuân (xã Lê Lợi, huyện Hoành Bồ, Quảng Ninh), dù đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, có giấy xác nhận thuê đất, có phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, có hợp đồng liên kết dự án đối với các doanh nghiệp, nhưng khi vay vốn thì ngân hàng định giá mức vay rất thấp, khoảng 500 triệu đồng, trong khi HTX cần vay tối đa 2 tỷ đồng.

Từ góc độ là một doanh nghiệp, ông Lê Quang Thành - Tổng Giám đốc Công ty Thái Dương (đơn vị chuyên về chăn nuôi và sản xuất thức ăn gia súc) cho rằng, chính sách của Nhà nước có thể rất đầy đủ, nhưng quan trọng là phải đưa vào thực thi, tạo ra sản phẩm hàng hóa thì chính sách mới mang lại ý nghĩa. “Nhiều nước cho vay chăn nuôi 30 năm, Việt Nam chỉ vay 3 năm và nhiều là 7 năm, nông dân, chủ trang trại không kịp xoay vòng vốn” - ông Thành cho biết.