Ngân hàng thu hồi nợ: Việc không đơn giản

Cần sự hợp tác giữa các bên

Lãnh đạo một ngân hàng thương mại cổ phần tại Hà Nội cho biết, để hạn chế rủi ro trong công tác cho vay, ngân hàng sẽ tăng cường giám sát trong quy trình thẩm định tín dụng, tăng cường nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ tín dụng. Bởi trong thời gian qua cũng có nhiều vụ án liên quan tới ngân hàng xuất phát từ đạo đức cán bộ.

Bên cạnh việc xử lý nội bộ, việc thu hồi nợ của ngân hàng cần có sự phối hợp của các cơ quan liên ngành. Lãnh đạo Vietcombank kiến nghị các Bộ, Ban, ngành liên quan có văn bản hướng dẫn cụ thể hơn, tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng thu hồi, thu giữ tài sản bảo đảm để xử lý.

Lãnh đạo ngân hàng này lý giải, cơ quan Công an chỉ có trách nhiệm giữ gìn an ninh, trật tự mà không có biện pháp hoặc chế tài để xử lý nếu bên giữ tài sản bảo đảm bất hợp tác, chây ỳ, trì hoãn không chuyển giao tài sản bảo đảm. Vì vậy, trên thực tế tổ chức tín dụng rất khó thực hiện quyền thu giữ tài sản bảo đảm do bên bảo đảm thường bất hợp tác, tìm cách tẩu tán tài sản hoặc chây ỳ, trì hoãn việc chuyển giao tài sản bảo đảm. Điều đó cho thấy quy định về vai trò của cơ quan công an, Ủy ban Nhân dân trong việc hỗ trợ tổ chức tín dụng trong việc thực hiện quyền thu giữ tài sản là chưa khả thi.

Thêm vào đó việc pháp luật chưa có quy định các biện pháp hoặc chế tài xử lý các đối tượng bất hợp tác, chây ỳ, trì hoãn việc chuyển giao tài sản cho tổ chức tín dụng để xử lý thu hồi nợ càng làm cho các tổ chức tín dụng càng khó khăn hơn trong thực hiện quyền thu giữ tài sản để xử lý nợ. 

Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Luật Basico cho rằng, đó chính là những nguyên nhân quan trọng nhất dẫn tới tình trạng nợ xấu tích tụ chồng chất qua suốt nhiều năm tháng. Kết quả xử lý nợ phụ thuộc quá nhiều vào lòng tốt và thiện chí của con nợ, vào sự gia ơn, giúp đỡ của các cơ quan chức năng, thay vì phải thực hiện trách nhiệm và dựa vào luật.

Ông Đức lấy dẫn chứng, ở nước ngoài, nếu đã đầy đủ thủ tục pháp lý thì ngân hàng đương nhiên được kê biên, tịch thu, phát mại tài sản hoặc có ra tòa thì thủ tục cũng vô cùng nhanh gọn, chỉ trong một vài ngày bị đơn đương nhiên phải chấp nhận hợp đồng đó hợp pháp, hợp lệ và sẽ có phán quyết của tòa.

"Theo tôi, đã đến lúc luật pháp và hành pháp ưu tiên trước hết bảo vệ quyền lợi của chủ nợ thay vì con nợ, tức bảo vệ quyền sở hữu trọn vẹn là đồng tiền cho vay, thay vì bảo vệ quyền sở hữu hạn chế là đồng tiền đi vay hay tài sản đã đưa vào bảo đảm cho nghĩa vụ trả nợ. Những vấn đề này cần phải được cụ thể hoá trong các đạo luật liên quan đến quan hệ vay nợ, thế chấp và xử lý tài sản đảm bảo," ông Đức nêu ý kiến.

Để việc thu giữ tài sản được thực hiện một cách suôn sẻ hơn, một cán bộ công an Hà Nội cho rằng, bên cạnh những ngân hàng làm việc rất nghiêm túc thì cũng có những tổ chức tín dụng khi đi thu giữ tài sản tại địa phương lại không cử cán bộ ngân hàng đến mà chỉ để những nhân viên của công ty bảo vệ, thu hồi nợ đến thì cán bộ địa phương sẽ không biết ai để bảo vệ. Ngoài ra, không nên dùng các biện pháp tiêu cực để đòi nợ bất chấp pháp luật và đạo đức xã hội, vì chính những biện pháp này có thể gây hại cho chính chủ nợ, biến họ từ chủ nợ thành tội phạm.

Bên cạnh đó, vị cán bộ này cũng đưa ra lời khuyên với các tổ chức tín dụng, các ngân hàng cần phải có những quy định về trách nhiệm của cán bộ ngân hàng khi thẩm định tài sản thế chấp, vì hiện có hiện tượng một tài sản có thể thế chấp tại nhiều ngân hàng và cũng có hiện tượng tài sản thế chấp giá trị thấp nhưng lại được định giá cao. Ngân hàng cần có những quy định chặt chẽ với các khoản vay và với nhân viên thẩm định, bởi ngân hàng cần phải có biện pháp bảo vệ mình trước khi trông chờ vào sự hỗ trợ từ các cơ quan bên ngoài./.