Châu Âu chuẩn bị cho một cuộc khủng hoảng khí đốt

PGNiG – hãng khí đốt quốc doanh Ba Lan – hôm 26/4 thông báo dự trữ khí đốt của họ đã đạt gần 80%. Lượng khí chảy qua đường ống Yamal – tuyến vận chuyển mà Nga vừa cắt đứt – cũng đã giảm xuống.

"Khí đốt qua Yamal chiếm chưa đầy 2% lượng khí mà Nga giao đến châu Âu bằng đường ống từ đầu năm nay", Carsten Fritsch – nhà phân tích tại Commerzbank Research nhận định. Sự chuẩn bị của Ba Lan cũng lý giải cho việc phản ứng của thị trường trước động thái của Nga khá im ắng.

Giá khí đốt tương lai của châu Âu tăng 24% đầu phiên sáng qua, nhưng sau đó giảm dần, hiện chỉ còn nhỉnh hơn giá trung bình tháng 4 là 100 euro một megawatt giờ, dữ liệu từ Independent Commodity Intelligence Services cho biết.

"Chiến lược giảm phụ thuộc của Ba Lan vào Nga đã cho thấy hiệu quả", Kaushal Ramesh và Nikoline Bromander – các nhà phân tích tại Rystad Energy cho biết.

Bulgaria thì phụ thuộc vào Nga tới 75% lượng khí đốt nhập khẩu. Tuy nhiên, chính phủ nước này hôm 26/4 cũng tuyên bố đã có chiến lược thay thế từ lâu. Họ đang xây một đường ống dẫn khí tới Hy Lạp. "Hiện tại, Bulgaria không phải áp dụng chính sách hạn chế tiêu thụ khí đốt nào", Bộ Năng lượng nước này thông báo.

Kịch bản nào dành cho Đức?

Đức là quốc gia lo ngại nhất về việc mất khí đốt Nga. Nền kinh tế lớn nhất châu Âu nhập khẩu tới 55% khí đốt từ Nga, theo Bộ Kinh tế nước này. Dù đã nỗ lực giảm tỷ lệ này xuống 40% gần đây, việc dừng mua đột ngột vẫn sẽ là thảm họa với ngành công nghiệp nặng của Đức – vốn đang vật lộn với giá nhiên liệu tăng cao và thiếu nguyên liệu thô.

Việc đột ngột mất nguồn cung năng lượng chính có thể dẫn đến giảm sản xuất, xuất khẩu và đe dọa sự tồn tại của nhiều hãng sản xuất vừa và nhỏ. Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Đức cảnh báo việc dừng cấp khí đốt đột ngột có thể đẩy nền kinh tế này vào suy thoái sâu. Khoảng 550.000 việc làm và 6,5% GDP có thể bốc hơi trong năm nay và năm sau.

"Nếu mất đường ống Nord Stream 1 chạy qua Biển Baltic sang Đức, đó sẽ là một cuộc khủng hoảng lớn", Ole Hvalbye – nhà phân tích khí đốt tự nhiên tại ngân hàng SEB nhận định.

Tháng trước, chính phủ Đức khởi động kế hoạch khẩn cấp 3 giai đoạn về giảm tiêu thụ khí đốt. Trong đó, các hộ dân và bệnh viện được ưu tiên sử dụng hơn là doanh nghiệp.

Henning Gloystein – Giám đốc Năng lượng, Khí hậu và Tài nguyên tại Eurasia Group cho biết trên CNN rằng nếu Nga cắt khí đốt, Đức và Italy – nước hiện phụ thuộc vào Nga để đáp ứng 41% nhu cầu khí – vẫn có thể tránh được việc giảm tiêu thụ năm tới nếu hành động nhanh.

"Đức và Italy cần giảm tiêu thụ một cách có cấu trúc, bằng cách thay các nồi hơi trong gia đình bằng những sản phẩm như máy nước nóng, đồng thời giảm dùng khí để đun nóng hoặc làm lạnh", ông nói, "Các nước châu Âu cần gia nhập thị trường LNG và đặt hàng càng nhiều bồn chứa càng tốt trong vài tuần và vài tháng tới".