Chính phủ những nước đang cố gắng cứu hiệp định TPP mà nước Mỹ đã chối bỏ cần phải hành động nhanh trước khi các cuộc bầu cử tại nhiều nước bắt đầu, theo kêu gọi của trưởng đoàn đàm phán Nhật.
Trưởng đoàn đàm phán TPP của Nhật đồng thời là Bộ trưởng Kinh tế Nhật, ông Toshimitsu Motegi, tuyên bố: “Trong năm sau, tại nhiều nước sẽ diễn ra các cuộc bầu cử, thành phần chính phủ chắc chắn sẽ thay đổi. Xét đến yếu tố này, chúng ta cần đẩy nhanh quá trình ký kết TPP.”
Dù ông Motegi không nói trực tiếp đến nước thành viên nào trong Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương để người ta có thể hình dung ra cụ thể về một mốc thời gian, thế nhưng theo lịch trình hiện tại, Malaysia sẽ có cuộc bầu cử vào giữa năm 2018, Mexico cũng sẽ có cuộc bầu cử vào tháng Bẩy cùng năm.
Tuy nhiên, không phải nước thành viên nào cũng mong muốn đẩy nhanh quá trình ký kết TPP, đặc biệt Canada. Chính phủ Canada cho đến nay vẫn phản đối việc ký kết quá nhanh chóng TPP.
Các cuộc bàn thảo về việc loại trừ một phần lĩnh vực dịch vụ của Canada sẽ cần phải được thống nhất trước khi bất kỳ thỏa thuận nào được ký kết, ngoài ra các chi tiết liên quan đến các tập đoàn nhà nước và biện pháp trừng phạt thương mại cũng sẽ cần phải được thống nhất.
Ông Motegi phân tích: “Thay đổi từ phía Canada được đưa ra ở những phút cuối cùng, Chính phủ Canada sẽ phải trình bày chi tiết lý do cho sự thay đổi từ phía họ với từng nước và nhận được sự chấp thuận của họ. Tôi nghĩ Canada sẽ phải cần đến rất nhiều nỗ lực để làm cho được việc này.”
Việc vào đầu năm nay chính phủ Mỹ quyết định rút ra khỏi hiệp định thương mại đa phương này đã khiến sức mạnh kinh tế của hiệp định giảm đi rất nhiều. Nếu theo thỏa thuận ban đầu, hiệp định sẽ bao gồm 12 nền kinh tế với GDP chiếm 40% tổng GDP của toàn cầu.
Ông Motegi khẳng định khả năng Mỹ trở lại TPP là rất thấp, chính vì vậy Nhật sẽ vẫn tiếp tục cố gắng để đưa TPP thành hiện thực.
Chính phủ 11 nước thành viên còn lại trong TPP đã loại bỏ đi 20 loại mặt hàng đã từng có trong thỏa thuận ban đầu với Mỹ. Những loại mặt hàng này có sức hấp dẫn lớn với nước Mỹ và có thể sớm được đưa ra bàn thảo lại để thu hút Mỹ quay trở lại TPP, cũng theo ông Motegi.
Sau khi trở về từ các cuộc bàn thảo về TPP tại Việt Nam, ông Motegi cho biết các vấn đề liên quan đến tranh chấp trong lao động và biện pháp trừng phạt sẽ cần phải được bàn thảo kỹ lưỡng và đi đến thống nhất trước khi ký kết hiệp định cuối cùng và Nhật sẽ đi đầu trong việc điều phối các nước thành viên.
