Đối đầu Trung – Ấn: Một núi không thể có 2 hổ

Bác bỏ những quan ngại của Ấn Độ rằng dự án của Trung Quốc xây dựng đường cao tốc của dọc tam giác Ấn Độ – Bhutan – Trung Quốc đe dọa đến lợi ích chiến lược của New Dehli, Thời báo hoàn cầu cho biết Bắc Kinh không quan tâm đến khu vực được gọi là “cổ gà” nối Đông Bắc Ấn Độ với phần còn lại của đất nước này.

Tờ báo này cũng bác bỏ sự bảo hộ của Ấn Độ đối với an ninh của Bhutan, đồng thời nhắc lại tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với cao nguyên Dong lang (tức Doklam), cho rằng New Dehli mượn cớ phản đối dự án xây đường ở đây để “xâm lược” Trung Quốc.

Thời báo Hoàn cầu cũng tố cáo Ấn Độ lâu nay vẫn dùng “lá bài” Dalai Lama để phá hoại nội bộ Trung Quốc và cảnh báo rằng, Bắc Kinh cũng có thể tiến vào Jammu và Kashmir trên danh nghĩa của Pakistan.

Đây không phải là lần đầu tiên tờ báo này nói riêng và truyền thông Trung Quốc nói chung đề cập khả năng chiến tranh biên giới với Ấn Độ.

Ngược lại với Trung Quốc, cách tiếp cận công khai của Ấn Độ có phần thận trọng hơn với việc sử dụng những phát ngôn hùng biện nhưng có tính toán và thể hiện sẵn sàng đàm phán cũng như thực hiện kế hoạch cùng rút quân.

Đây là chiến lược quen thuộc mà New Dehli đã sử dụng thành công vài lần trước đó, trong suốt những tranh chấp biên giới thường xuyên Trung – Ấn. Cách tiếp cận này cho phép Ấn Độ linh hoạt hơn trong đàm phán và giảm đến tối thiểu nguy cơ leo thang căng thẳng cũng như nhận được sự đồng tình của cộng đồng quốc tế.

Tuy nhiên, trong trường hợp đối đầu ở Doklam lần này, cách tiếp cận thận trọng đó dường như không hiệu quả và Ấn Độ sẽ phải hành động khác.

Lý do Ấn Độ sẽ không lùi

Chuyên gia về địa chính trị Nam Á thuộc Trung tâm nghiên cứu chính sách Ấn Độ, ông Sandeep Bhardwaj chỉ ra rằng, Ấn Độ sai lầm khi cho rằng cuộc khủng hoảng này là kết quả của những tranh chấp song phương Trung – Ấn thay vì coi nó là một vấn đề đa phương.

Theo ông, không gì thể hiện điều đó rõ hơn là cách mà truyền thông Ấn Độ phản ánh tình hình hiện nay, trong đó phần lớn phớt lờ Bhutan. Ấn Độ cần phải nhận ra răng ý đồ của Trung Quốc không trực tiếp nhắm tới New Dehli mà tới Thimphu cũng như “mối quan hệ đặc biệt” giữa 2 nước này.

Để vượt qua thử thách đó, Ấn Độ cần phải có thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc kể cả khi điều đó có nguy cơ đẩy căng thẳng leo thang. Ấn Độ cần phải nhận ra rằng mục đích cuối cùng của vụ đối đầu này không phải là dàn xếp tương lai trước mắt của cao nguyên Doklam mà là để tái khẳng định với Bhutan sự đáng tin cậy trong cam kết của Ấn Độ.

Lý do Ấn Độ sẽ không phải là bên “xuống thang” trong cuộc đối đầu căng thẳng này có lẽ là vì quan hệ giữa Ấn Độ với Bhutan đang ở trong giai đoạn bấp bênh nhất kể từ năm 1947 đến nay.

Ấn Độ không chỉ có ảnh hưởng về văn hóa và lịch sử với Bhutan mà đây còn là thị trường gần như độc quyền của New Dehli. Gần 80% hàng hóa nhập khẩu và 90% xuất khẩu của Bhutan là với Ấn Độ và Bhutan là nước nhận được nhiều viện trợ nước ngoài nhất từ Ấn Độ. Đó là chưa kể đến việc quân đội Ấn Độ duy trì sự hiện diện lâu dài ở Bhutan.

Ấn Độ rõ ràng cần phải giữ lập trường cứng rắn trong cuộc đối đầu ở Doklam để thể hiện cam kết với đồng minh quan trọng Bhutan. Dù bằng cách đưa ra thêm những tuyên bố hùng hồn trước dư luận hay tăng cường hiện diện quân sự trên thực địa, thông điệp mà Ấn Độ gửi tới cả Bắc Kinh và Thimphu cùng một lúc là nước này có nhiều điều để mất hơn là những gì Trung Quốc có thể đạt được trong cuộc đối đầu này.

Ảnh hưởng của Ấn Độ ở Bhutan có thể coi là một báu vật lịch sử, một khi bị mất đi sẽ không bào giờ giành lại được, đặc biệt là khi để lọt vào tay một Bắc Kinh giàu có, mạnh mẽ và đầy tham vọng.