Học phí đầu năm: “Ác mộng” với gia đình nghèo!

Ở các vùng quê, như ở trường THCS thị trấn Quất Lâm, tỉnh Nam Định, mức đóng góp nhẹ nhàng hiện cũng đã lên tới vài 3 triệu đồng. Được biết, vào đầu năm học mới, học sinh trường THCS Quất Lâm phải nộp gần 20 khoản đóng góp, riêng khoản xã hội hóa lên tới 450.000 đồng. Năm nay, ngoài máy tính, máy chiếu, nhà trường còn đề xuất lắp thêm hệ thống camera giám sát. Ban đầu trường dự định thu 600.000 đồng/học sinh, sau trường giảm xuống còn 300.000 đồng. Dù mới thông báo là đề xuất, nhưng trên thực tế, dàn camera đã được lắp đặt ngay ngắn trong lớp.

Từ mục đích tăng cường mối liên hệ giữa gia đình và nhà trường để nâng cao giáo dục cho học sinh thì nay các cuộc họp dành phần lớn thời gian để thông báo, thảo luận các khoản thu, chi mà các bậc phụ huynh phải đóng góp. Không dám lên tiếng để rồi sau mỗi cuộc họp dù không đồng tình, ấm ức thì phụ huynh cũng không dám lên tiếng chỉ vì lo con em mình không nhận được sự quan tâm của thầy cô giáo. Chuyện không dám nói là chuyện có thật, việc phụ huynh bức xúc là chuyện có thật, chuyện phu huynh vẫn phải cầm tiền đi nộp dù không đồng ý cũng là chuyện có thật.

Thực tế, các cơ quan quản lý đã quy định cụ thể các khoản, các mức đóng góp nhưng các trường vẫn “vận dụng” chính sách xã hội hóa giáo dục thành các hình thức thu thỏa thuận, thu tự nguyện.

Các khoản thu đầu năm không chỉ là gánh nặng tài chính cho các gia đình, nhất là những gia đình ở vùng nông thôn, khó khăn, mà còn gây bức xúc vì phụ huynh buộc phải “tự nguyện” đóng góp những khoản thu “trời ơi”, không phục vụ trực tiếp cho việc học tập của con em tại trường.

Trước vấn đề về chống lạm thu đầu năm học, nhiều lãnh đạo nhà trường và phụ huynh cùng nhấn mạnh đến yếu tố công khai, minh bạch, dân chủ trong các khoản thu, chi tự nguyện, theo ý kiến của nhiều phụ huynh, các trường cần công khai các khoản thu ngay từ đầu năm học mới, không nên thu nhiều khoản cùng một lúc. Các khoản thu tự nguyện phục vụ trực tiếp cho học sinh học tập, sinh hoạt của học sinh cần được thảo luận công khai, lấy ý kiến rộng rãi của phụ huynh toàn trường, tránh dựa vào ý kiến thiểu số của một bộ phận phụ huynh để quyết định, không phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh chung của gia đình các học sinh, gây bức xúc và tạo gánh nặng cho nhiều gia đình. Đồng thời nhà trường phải công khai mức thu, chi đảm bảo theo đúng quy định.

Hay như kinh nghiệm của TP Đà Nẵng đã xây dựng quy định chặt chẽ về các khoản phí phải đóng vào đầu năm học, yêu cầu các trường công khai thu, chi và không thu thêm các khoản bên ngoài. Về việc vận động, quản lý, sử dụng kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh, TP Đà Nẵng cũng có văn bản quy định mức đóng cụ thể cho từng cấp học. Còn tại Hà Nội,Sở GD&ĐT Hà Nội cũng công bố số điện thoại đường dây nóng 01695122753 để nhân dân phản ánh các hiện tượng thu chi không đúng quy định tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn.

Ngoài ra, Sở GD&ĐT Hà Nội cũng yêu cầu, ngoài các khoản thu theo quy định, nhà trường không được thực hiện hoặc đề nghị Ban đại diện cha mẹ học sinh thực hiện các khoản thu khác từ phụ huynh – học sinh dưới bất kỳ hình thức nào, không tùy tiện lập các quỹ hoặc để Ban đại diện cha mẹ học sinh lập quỹ ép buộc học sinh đóng góp dưới danh nghĩa đóng góp tự nguyện.

Nhưng trên hết, các bộ, ngành, chức năng,Sở GDĐT phải tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác tổ chức, chỉ đạo, quản lý, chỉ đạo, điều hành việc triển khai thực hiện nhiệm vụ năm học của các đơn vị trường học; nâng cao vao trò hiệu quả của hoạt động tự kiểm tra của thủ trưởng các đơn vị nhằm kịp thời chấn chỉnh các hạn chế, thiếu sót, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Tiến hành thanh, kiểm tra các khoản thu đầu năm học, nhất là các khoản thu ngoài quy định, theo tinh thần tự nguyện ( xã hội hóa, hội phí…), đồng thời xử lý nghiêm các trường không thực hiện, không có cá nhân nào bị xử lý thì chống lạm thu đầu năm học vẫn sẽ là câu chuyện dài mà thiệt thòi chỉ dành cho phụ huynh học sinh.