Tuyệt chiêu thu hút thí sinh năm nay có gì mới?

Cũng theo ông Lý, chất lượng tuyển sinh đầu vào có ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo. Vì vậy, việc đa dạng hóa phương thức tuyển là phải nhằm tới việc tuyển được những TS phù hợp với ngành nghề đào tạo để chất lượng đầu ra ngày càng tốt hơn chứ không phải để tuyển được càng nhiều TS càng tốt. 

Tiến sĩ Lâm Thành Hiển - Hiệu trưởng Trường ĐH Lạc Hồng, trường có nhiều năm kinh nghiệm trong thay đổi phương thức đào tạo - cho biết: khi có nhiều đối tượng TS cùng trúng tuyển, học lực và sở trường của từng TS/nhóm TS là khác nhau. Để đáp ứng với từng đối tượng và nhóm đối tượng sinh viên (SV) cần phải có chương trình phù hợp để các em phát huy những môn sở trường và né những môn sở đoản nhằm tạo ra kết quả đa dạng nhưng đều có chất lượng.

Ví dụ, cùng vào ngành Công nghệ thông tin nhưng có những SV mạnh về mạng, có em lại mạnh về lập trình. Những em mạnh về mạng, nếu được đào tạo sâu về mạng thì sẽ có tiền đồ tốt, còn nếu bắt các em theo học sâu về lập trình thì chẳng khác nào buộc các em phát huy sở đoản. Nhiều ngành khác cũng vậy. Bài toán đặt ra cho các trường là phải đa dạng các nhóm môn học để SV lựa chọn. Điều này nhiều trường ĐH ở nước ta chưa làm được.

Tán thành phân tích của ông Lâm Thành Hiển, ông Trần Đình Lý cho rằng, phải có sự phân ngành mạnh mẽ trong đào tạo và đầu tư cho tương xứng với yêu cầu của từng ngành để tạo nên chất lượng. “Thà đào tạo ít mà chất lượng, còn hơn nhiều mà không có chất” - tiến sĩ Lý nêu quan điểm. Thế nhưng thực tế lại ngược lại hoàn toàn.

Tiến sĩ Trần Đình Lý tiếp tục nêu vấn đề: “Nếu một trường ĐH đào tạo 30.000 SV với mức học phí là 15 triệu đồng/năm thì mỗi năm thu được 450 tỷ đồng. Nếu giảm số lượng đào tạo còn 15.000 SV và thu học phí gấp đôi thì vẫn thu được 450 tỷ đồng. Vậy ta chọn cách nào? Khi số lượng quá đông thì không thể tập trung cho chất lượng, SV ra trường quá nhiều mà không đáp ứng tốt yêu cầu của xã hội, sinh ra thất nghiệp. Như vậy là có tội”.

Nghề: một hướng tốt

Một khi các đơn vị đào tạo mở rộng phương thức, đối tượng và các tổ hợp môn thi để xét tuyển thì TS cũng sẽ có nhiều cơ hợi trúng tuyển hơn. Tuy nhiên, cái khó là trước quá nhiều lựa chọn, TS phải chọn sao cho được ngành nghề vừa sức.

Cũng phải hiểu rằng, chất lượng đào tạo ĐH phụ thuộc vào chất lượng đội ngũ giảng viên (GV), sự cân đối giữa SV với đội ngũ GV và cơ sở vật chất của các trường. Thế nhưng cả ba yếu tố này hiện đều đang là vấn đề “tồn tại” của giáo dục ĐH Việt Nam.

Về đội ngũ, hiện nước ta mới chỉ có 19% GV là tiến sĩ - tỷ lệ quá thấp theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ (đó là chưa kể nhiều tiến sĩ yếu về năng lực do chất lượng đào tạo tiến sĩ của Việt Nam rất kém). Các trường mở ra (cả trường tư và trường công) cốt chỉ để tuyển sinh trong khi cơ sở vật chất lại hết sức nghèo nàn, không đảm bảo.

Về tỷ lệ SV/GV, theo quy định của Bộ là 10-25 SV/1 GV tùy từng ngành, nhưng như GS Đặng Kim Vui cho biết, nhiều cơ sở đào tạo lên đến 70-80 SV/lớp. Có hai công cụ để kiểm tra chất lượng đào tạo của các trường là thực hiện việc kiểm định chất lượng và thực hiện “ba công khai”, nhưng hiện cả nước mới chỉ có khoảng 20 trường/gần 500 trường ĐH-CĐ thực hiện kiểm định. Còn “ba công khai” (gồm cam kết về chất lượng, điều kiện đảm bảo chất lượng, thu chi tài chính) thì đến nay cũng chỉ dừng lại ở hình thức.

Tiến sĩ Lê Thị Thanh Mai - chuyên gia hướng nghiệp, cho rằng: “Tìm kiếm một chỗ học ĐH bây giờ không khó nhưng TS cần phải hết sức thận trọng, bởi theo xu hướng, vào ĐH sẽ không khó, nhưng đầu ra thì không dễ. Thống kê ở các trường ĐH công cho thấy, tỷ lệ SV tốt nghiệp (cả đúng hạn và trễ hạn) chỉ đạt 70-90% tùy vào từng ngành, từng trường, và chỉ khoảng 80% ra trường có việc làm ngay. Do vậy, TS cần phải hết sức cân nhắc xem liệu mình có thể theo học nổi hết chương trình ĐH, đồng thời còn phải tích lũy nhiều kỹ năng khác như ngoại ngữ, giao tiếp…”.

Cũng theo bà Mai, nếu muốn sớm có việc làm để ổn định cuộc sống thì trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng cũng là một hướng tốt mà các bạn trẻ cần hướng đến.